ชักอย่างไรให้หรอย...ต้องถามบัง

อรรถพล พรหมนุ้ย

      ดวงตะวันลาลับขอบฟ้า เหล่าหมู่นกน้อยโผล่บินกลับรัง และผู้คนต่างก็เลิกงานกลับบ้าน บรรยากาศตอน      พลบค่ำทำให้หวนคิดถึงการกินข้าวร่วมกัน การนั่งสนทนากัน และการพบปะสังสรรค์กัน

           หนึ่งในวงสนทนาที่ทรงอิทธิพลอย่างมากเมื่อมาเยือนภาคใต้ก็คือ วงร้านน้ำชา ตามธรรมเนียมของพี่น้อง            ชาวมุสลิมที่ไม่สามารถดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้เนื่องด้วยเป็นกฎของศาสนา แต่ถึงอย่างไรพวกเขาก็มีวัฒนธรรมการดื่มชาเพื่อเอาไว้พบปะพูดคุยและสังสรรค์กัน

          การดื่มชาเป็นวัฒนธรรมที่ได้รับมาจากประเทศจีน คนตะวันตกเรียกชาว่า “ที” (Tea) ซึ่งเชื่อว่ามาจากภาษาจีนแต้จิ๋วที่เรียกชา ว่า “เต๊” (Tay) ส่วน ชาวมาเลย์จะเรียกชา “Teh” ออกเสียงว่า “เตฮ์” ซึ่งจะเห็นได้ว่ามีการออกเสียงที่ใกล้เคียงกัน โดยแต่ละชาติแต่ละวัฒนธรรมต่างก็มีกรรมวิธี การชงชาที่แตกต่างกันออกไป พี่น้องมุสลิมทางภาคใต้มีการชงชาในแบบที่เรียกว่า “ชาชัก” ซึ่งถือเป็นวัฒนธรรมการชงชาแบบมลายู “Teh Tarik” หรือ “เตฮ์ ตาเระ¹”

        วัฒนธรรมการดื่มชาชักสู่ร้านน้ำชาชื่อดังแถวหลัง ม.อ. หาดใหญ่ อย่างร้าน หมื่นไม้ชาชัก บังยา (เจ้าของร้าน) เปิดกิจการร้านน้ำชามากว่า 15 ปีแล้ว โดยที่มาของชื่อร้านมาจากการที่บังยาเคยเปิดร้านขายต้นไม้มาก่อนและหลังจากนั้นมาเปิดกิจการร้านน้ำชาจึงนำชื่อร้านขายต้นไม้มาตั้งชื่อร้านน้ำชาต่อ บังยาเล่าให้ฟังว่าปกติชาวมุสลิมก็จะมาดื่มชาเพื่อพูดคุย สังสรรค์กัน เพราะร้านหมื่นไม้ชาชักเป็นร้านน้ำชาที่ชาชักอร่อย ราคาเป็นมิตรเหมาะกับคนทุกเพศทุกวัย และนอกจากนี้ยังมีอาหารคาว โรตี และอาหารกินเล่นอีกด้วย

ชาชักสูตรดั้งเดิม

          ชาชักของบังยาเป็นสูตรดั้งเดิมมาจากชาวมาเลเซีย บังเล่าว่าการชักชามีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเรียกลูกค้าให้เข้าร้าน ยิ่งมีลีลาการชักที่ดึงดูดเท่าไหร่ก็จะมีลูกค้าเข้าร้านเพิ่มขึ้นเท่านั้น ด้วยลีลาที่โดนใจทำให้ร้านหมื่นไม้ชาชักถูกเอ่ยถึงอยู่ตลอด นอกจากนี้ การชักชาขึ้น-ลงนั้นยังเป็นการลดอุณหภูมิของชาที่ร้อนจัดให้เย็นลงได้ด้วยการถ่ายโอนอุณหภูมิจากภาชนะหนึ่งไปสู่อีกภาชนะหนึ่ง (จากกาน้ำร้อนไปสู่แก้ว) ส่วนวัตถุประสงค์สุดท้าย คือ การทำให้อากาศเข้าไปในนมสดมากขึ้นทำให้นมมีรสชาติที่เบา ดื่มง่าย และไม่เลี่ยนอีกด้วย

โรตีใส่ไข่และโรตีฝอยทอง

           หากพูดถึงอาหารที่กินคู่กับชาชักก็คงต้องนึกถึงโรตี โรตีเป็นอาหารที่สามารถกินได้ทั้งแบบคาวและแบบหวาน    ร้านหมื่นไม้ชาชักมีโรตีให้เลือกหลากหลาย เช่น โรตีน้ำแกง โรตีธรรมดา โรตีใส่ไข่ โรตีทิชชู่ โรตีฝอยทอง และโรตีชีส นอกจากนี้ยังมีอาหารตามสั่ง ยำ และอาหารกินเล่นอย่างนักเก็ตไก่ เฟรนช์ฟรายส์ และกรือโป๊ะ² อีกด้วย

บรรยากาศหน้าร้านและภายในร้าน

          วัฒนธรรมการดื่มชาชักมีอิทธิพลต่อพี่น้องชาวใต้มาอย่างยาวนาน การนั่งสนทนาและดื่มชาชักไปด้วยนั้น          ถือเป็นวิถีชีวิตที่งดงามของผู้คนที่นี่ การดื่มชาชักจึงถือเป็นวัฒนธรรมใต้อย่างหนึ่งที่ทรงเสน่ห์ ด้วยรสชาติของชาที่หอมฟุ้ง เย้ายวนให้การสนทนาร่วมกันสนุกยิ่งขึ้น โดยปกติแล้วผู้คนมักจะดื่มชากันทั้งตอนเช้า ตอนค่ำ หรือบางร้านก็เปิดทั้งวัน อีกทั้งการนั่งพูดคุยกันถือเป็นการแลกเปลี่ยนความคิด ทัศนคติ และแบ่งปันเรื่องราวดี ๆ ให้แก่กันและกัน ไม่แปลกใจเลยว่าทำไมการดื่มชาชักถึงได้รับความนิยมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และหากพูดถึงการชักชาอย่างไรให้หรอย...คงต้องถามบังยานะครับ