เปิดโลก “เด็กหาดใหญ่ในหลาด” มาทำน้ำผึ้งแว่น

 

อรรถพล พรหมนุ้ย

 

 

           ต้นไม้ต้นสูงกับผืนนาที่กว้างใหญ่ หลายคนคงจะเดาไม่ออกว่าผมกำลังบรรยายถึงต้นไม้อะไร และสถานที่แบบไหนที่มีนาที่กว้างใหญ่ วันนี้ผมอยากจะมาเปิดโลกของ “การทำน้ำผึ้งแว่น” แค่พูดชื่อมาแบบนี้แล้วหลายคนก็จะเดาไม่ออกว่า ที่มาของน้ำผึ้งแว่นนี้เป็นยังไง น้ำผึ้งแว่น คืออะไร งั้นเรามาทำความรู้จักไปพร้อม ๆ กันเลยดีกว่า

           บ้านคลองฉนวน อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา เป็นหมู่บ้านที่โดดเด่นในการทำ “น้ำผึ้งแว่น¹” หรือ “น้ำตาลแว่น” เพราะว่าเป็นสถานที่ที่ปลูกต้นตาลโตนดเยอะที่สุดในประเทศไทย เดิมทีมีการปลูกต้นตาลโตนดขึ้นเพื่อแบ่งพื้นที่นาของชาวบ้าน ซึ่งต่อมาชาวบ้านก็นำตาลโตนดมาใช้ประโยชน์ จนกลายเป็นวิถีชีวิตของวัฒนธรรมใต้ที่น่าสนใจ และสามารถสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน เช่น  ลูกตาลสด น้ำตาลสด น้ำส้มตาลโตนด จาวตาลเชื่อม และพระเอกของงานนี้ก็คือ “น้ำผึ้งแว่น”

          น้ำผึ้งแว่นเป็นน้ำตาลที่ได้มาจากต้นตาลโตนด ซึ่งผลิตด้วยกรรมวิธีพื้นบ้านทำให้ได้น้ำตาลที่รสชาติอร่อย      กลมกล่อม และมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ เย้ายวนให้นำมาประกอบอาหาร เครื่องดื่ม หรือแม้กระทั่งขนมใต้อย่าง “ขนมโค” ที่ใช้น้ำผึ้งแว่นเป็นส่วนประกอบหลัก

           หลังจากที่รู้จักน้ำผึ้งแว่นกันคร่าว ๆ แล้ว งั้นเรามาดูวิธีการปีนต้นตาลโตนด และขั้นตอนการทำ “น้ำผึ้งแว่น” กันดีกว่าว่าจะทำยากรึเปล่า…? 

 

พี่อัด ผู้สาธิตการเก็บน้ำหวานจากเกสรต้นตาลโตนดให้สัมภาษณ์เมื่อ 29 ม.ค. 64

 

1. ขึ้นต้นตาลโตนดเพื่อรองเอาน้ำหวานจากเกสรตัวผู้และตัวเมียใส่ในกระบอก

 

2. กระบอกใส่น้ำหวาน เดิมทีจะใช้กระบอกไม้ไผ่

แต่ปัจจุบันใช้กระบอกพลาสติกแทนเพราะหาได้ง่าย และสะดวก

 

3. นำน้ำหวานมากรองเอาสิ่งสกปรกออก

 

 

4. จากนั้นนำมาเคี่ยวกับเตาเผาขนาดใหญ่จนเป็นน้ำตาลโตนดเหลวที่มีสีคล้ายน้ำผึ้งรวง

และนำไปขายต่อให้กลุ่มผลิตเพื่อแปรรูป

 

5. นำน้ำตาลโตนดเหลวมาเคี่ยวต่ออีกประมาณ 30 นาที

 

6. ใส่เบ้าที่ทำมาจากใบตาลตากแห้ง จากนั้นรอน้ำตาลเย็นตัวลง

และสามารถนำมาประกอบอาหารได้เลย

 

           จากกรรมวิธีในการผลิต “น้ำผึ้งแว่น” ทำให้รู้ว่าต้องอาศัยทั้งประสบการณ์ ความรู้ และความชำนาญ กว่าจะผลิตน้ำผึ้งแว่นขึ้นมาได้แต่ละแว่นต้องใช้ความพิถีพิถันเป็นอย่างสูง กระบวนการผลิตที่ใส่ใจทุกรายละเอียดทำให้น้ำผึ้งแว่นบ้านคลองฉนวนได้ชื่อว่าเป็น

 

“ของหรอยสงขลา”

 

 

น้ำผึ้งแว่นหนึ่งแว่นอุดมไปด้วยคุณค่าทางวัฒนธรรมมากมาย

และยังสะท้อนอัตลักษณ์ความเป็นปักษ์ใต้ผ่านรูปแบบอาหารอีกด้วย