การยกยอ

           การยกยอ¹ คือวิธีการจับปลาอย่างหนึ่ง และเป็นสัญลักษณ์ความอุดมสมบูรณ์ของวิถีชีวิตในจังหวัดสงขลา เราจะเห็นการยกยอในพื้นที่เกาะยอ ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของเกาะแห่งนี้ รวมทั้งการยกยอในพื้นที่คลองบางเหรียง โดยยอในพื้นที่คลองบางเหรียงมีลักษณะเป็นยอยักษ์หรือยกบาม ซึ่งหากใครผ่านไปผ่านมาจะเห็นยอยักษ์เรียงเป็นทิวแถวตลอดสายของคลอง ถือเป็นมนต์เสน่ห์การจับปลาของชุมชนย่านนี้ รวมทั้งพื้นที่ริมทะเลสาบของอำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา การยกยอเพื่อจับปลามีมาตั้งแต่ยุคบรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน

           “ยอ” คือ เครืองมือประมงพื้นบ้านที่เกิดจากภูมิปัญญา ถ้าเป็นยอขนาดเล็กที่ยกได้คนเดียวจะใช้ไม้ไผ่ผ่าซีกหรือใช้ไม้ไผ่ลำเล็ก ๆ ไขว้กันเป็นกากบาท ปลายทั้งสี่ผูกติดกับมุมร่างแห ตรงกลางจะผูกติดกับไม้คานสำหรับยก ซึ่งเป็นท่อนไม้ไผ่ขนาดพอเหมาะสำหรับยกขึ้นลงได้ ยอขนาดเล็กใช้จับปลาตามแหล่งน้ำนิ่งและไม่ลึก แต่ถ้าเป็นยอขนาดใหญ่ คันยอจะทำด้วยไม้ไผ่ทั้งลำผูกไขว้กันอย่างมั่นคง ใช้ลำไม้ไผ่หรือไม้จริงทำเป็นโครง มีเครื่องถ่วงน้ำหนักทำมุมฉากกับคานยอคล้ายปั้นจั่น ยอขนาดใหญ่นิยมใช้ดักปลาในน้ำลึกบริเวณแม่น้ำ ลำคลอง

¹ เรียบเรียงโดยสรุปจากเว็บไซต์ “พรุควนเคร็ง” (สืบค้นเมื่อ 20 มิถุนายน 2563) และเว็บไซต์ “agrotourismsongkhla”                     (สืบค้นเมื่อ 20 มิถุนายน 2563)