เครื่องดนตรีที่มีความโดดเด่นในประเทศมาเลเซีย

อภิเชษฐ์ สรุงขจรเดช

         มาเลเซีย เป็นประเทศที่ก่อเกิดขึ้นมาจาก “อาณาจักรมลายู” มีหลากวัฒนธรรมหล่อหลอมรวมกันจากประชากรที่อาศัยอยู่ในอาณาเขตของมาเลเซียซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ฝั่ง ฝั่งแรกคือฝั่งตะวันตกอันเป็นที่ตั้งของเมืองหลวงอย่าง กัวลาลัมเปอร์ ประชากรส่วนใหญ่จะมีเชื้อสายมลายู จีน อินเดีย ส่วนฝั่งที่สองคือฝั่งตะวันออกซึ่งตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือของเกาะบอร์เนียวหรือในชื่อ Sarawak ผู้คนในฝั่งนี้ส่วนใหญ่จะเป็นชนเผ่าต่าง ๆ 

ที่มา: https://rb.gy/24h87d

         สำหรับเครื่องดนตรีที่ถือว่ามีความน่าสนใจและโดดเด่นในประเทศมาเลเซีย ได้แก่ Serunai, Rebab และSape เริ่มที่เครื่องเป่า Serunai (เซรูไน) เป็นเครื่องเป่าดั้งเดิมของชาวมาเลย์ เป็นเครื่องดนตรีที่มีมานานและเล่นโดยชุมชนชาวมาเลย์ในรัฐกลันตันชายฝั่งทะเลตะวันออกของมาเลเซีย ตัว serunai มีรูที่ใช้นิ้วปิดข้างหน้า 7 รู ข้างหลัง 1 รู จะสร้างเสียงผ่านรูต่าง ๆ เป่าไปพร้อม ๆ กับการแสดง Wayang kulit (วายัง กูลิต) หรือ “หนังตะลุงมลายู” ซึ่งมีการแสดงเหมือนกับประเทศไทยทุกอย่าง ทั้งการทำตัวหนังตะลุง การแสดงผ่านการฉายเงา การใช้ดนตรีและการพากย์ประกอบการแสดง แต่จะต่างกันในด้านเนื้อเรื่องและวัฒนธรรมที่สอดแทรกอยู่ในเรื่อง รวมถึงลักษณะการแต่งกายของตัวละครและภาษาที่พูดนั้นก็จะปรับเปลี่ยนให้เข้ากับสังคมและวัฒนธรรมชาวมลายู

ที่มา: https://rb.gy/24h87d

         เครื่องดนตรีอีกประเภทที่กล่าวไปข้างต้นคือ Rebab (รือบับ) เป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองของชาวมาเลย์ประเภทเครื่องดีดสามสาย ส่วนโค้งของตัวเครื่องที่ยื่นออกไปเป็นไม้เนื้อแข็งรูปสามเหลี่ยม มักจะทำจากไม้ของต้นขนุน ด้านหน้าตัวเครื่องปิดด้วยแผ่นกระเพาะด้านในของวัว ใช้ก้อนขี้ผึ้งเล็ก ๆ ยึดกับส่วนตัวเครื่องด้านบนทางซ้ายมือเพื่อขึงหน้าให้ตึง เครื่องดนตรีชิ้นนี้จะมีความคล้ายคลึงกับ ซอสามสายในไทย แต่จะมีจุดที่แตกต่างกับซอสามสายของไทยตรงที่ คันชักของซอสามสายไทยจะไม่สามารถแยกออกจากตัวซอได้ แต่คันชักรือบับสามารถแยกออกมาได้ และการเล่นซอสามสายไทยจะตั้งซอเอียง ส่วนรือบับจะตั้งฉากหรือตั้งตรงกับพื้นแทนในขณะที่เล่น โดยการเล่นก็จะพบในพื้นที่ รัฐกลันตัน รัฐตรังกานู รัฐปะลิส และสำหรับการแสดงนั้น รือบับจะนำมาใช้ในการแสดงมะโย่ง (Mak Yong) ซึ่งเป็นการแสดงนาฏศิลป์ชนิดหนึ่งของชาวมลายู ที่มักจะแสดงในงานมงคลต่าง ๆ เช่น งานแต่ง  การเข้าสุนัต หรือพิธีบูชาขวัญข้าว เป็นต้น 

                        ที่มา: https://bit.ly/3Xtsjrj

         สำหรับเครื่องดนตรีชิ้นที่ 3 คือ Sape (ซาเปะ) เป็นพิณชนิดหนึ่งของชนเผ่าโอรังอูลูหรือชนเผ่าที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำในรัฐซาราวัก ซาเปะคือเครื่องดนตรีที่ทำจากไม้ท่อนเดียวนำมาเจาะเป็นโพรงและแกะเป็นช่องสมัยก่อนจะบรรเลงในพิธีรักษาโรค แต่เมื่อเวลาผ่านไปก็เริ่มนำมาเป็นเครื่องดนตรีสำหรับบรรเลงในงานรื่นเริง โดยถือเป็นเครื่องดนตรีหลักในระบำงายัตที่เป็นการแสดงของชาวอิบันในซาราวัก ถือเป็นการแสดงของของนักรบที่ได้รับชัยชนะจากการต่อสู้นั่นเอง

         ทั้งหมดนี้คือเครื่องดนตรีที่ปรากฏและมีความโดดเด่นในประเทศประเทศมาเลเซีย โดยเครื่องดนตรีบางชิ้นมีปรากฏอยู่ในประเทศเพื่อนบ้านของมาเลเซียอย่างอินโดนีเซียและบรูไนด้วยเช่นกัน เนื่องด้วยเหตุผลที่ว่าประเทศมาเลเซียมีอาณาเขตติดกับอินโดนีเซียและบรูไน จึงทำให้มีวัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกันและก่อเกิดเป็นวัฒนธรรมร่วมซึ่งมีอิทธิพลในด้านต่าง ๆ และหนึ่งในวัฒนธรรมที่ว่านั้นก็คือ เครื่องดนตรี นี่เอง

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2566). ประเทศมาเลเซีย. https://bit.ly/3hKb6eF

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2565). มะโย่ง. https://bit.ly/3VVMz44

asianpsu. (ม.ป.ป.). รือบับ. https://bit.ly/3WZQ62I

digitalschool.club. (ม.ป.ป.). เครื่องดนตรีของประเทศมาเซีย. https://bit.ly/3IAgfAP

instrumenthailand. (ม.ป.ป.). เครื่องดนตรีประจำชาติมาเลเซีย. https://bit.ly/3WJ1SOw