ที่มา : https://www.shutterstock.com/th/image-photo/january-24th-2016-iloilo-philippines-festival-380055049

เทศกาลงานประเพณีของประเทศฟิลิปปินส์ : เทศกาลอาตี-อาตีฮัน (Ati-Atihan)

       ฟิลิปปินส์มีเทศกาลงานประเพณีสำคัญหลายงานซึ่งสะท้อนถึงประวัติความเป็นมาอันซับซ้อนของประเทศ ตั้งแต่ดั้งเดิมที่มีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่สืบทอดมาจากกลุ่มออสโทรนีเซียน (Austronesian) เมื่อถึงยุคที่ตกเป็นเมืองขึ้นของสเปน ฟิลิปปินส์ก็รับเอาวัฒนธรรมชาวคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกตามชาติตะวันตก รวมทั้งมีการผสมผสานกับวัฒนธรรมอิสลามและชนเผ่าของกลุ่มชนต่าง ๆ และวัฒนธรรมอเมริกันจากยุคแห่งการมาถึงของมหาอำนาจสหรัฐฯ เข้าไว้ด้วย ทำให้วันสำคัญที่ได้รับการประกาศให้เป็นวันหยุดประจำปีของประเทศฟิลิปปินส์ นับรวมได้ถึง 21 วัน (มากกว่าทุกประเทศในอาเซียน ซึ่งของไทยอยู่ที่ประมาณ 16 วัน เวียดนาม 9 วัน สิงคโปร์  11 วัน และไต้หวัน 12 วัน)

              หนึ่งในเทศกาลและงานประเพณีที่สำคัญของฟิลิปปินส์ คือเทศกาลอาตี-อาตีฮัน (Ati-Atihan) เทศกาลนี้จัดขึ้นในสัปดาห์ที่ 3 ของเดือนมกราคม โดยจัดต่อเนื่องไปเป็นเวลา 3 วัน 3 คืน ที่เมืองกาลีโบ บนเกาะปาไนย์   ในจังหวัดอัคลานของประเทศฟิลิปปินส์ เทศกาลรื่นเริงนี้มีจุดประสงค์เพื่อรำลึกและแสดงความเคารพต่อ "เอตาส" (Aetas) ซึ่งเป็นชนเผ่าแรกที่มาตั้งรกรากอยู่บนเกาะนี้ พร้อมทั้งรำลึกถึงพระเยซูคริสต์ในวัยเด็ก เพื่อแสดงความเคารพและรำลึกถึงครั้งที่คริสต์ศาสนาได้เข้ามาเผยแผ่สู่แผ่นดินนี้เป็นครั้งแรก รูปพรรณสัณฐานของคนเผ่าเอตาส คือ ผิวเข้ม รูปร่างสันทัด ผมหยิก คล้ายกับชนเผ่ามานิที่อาศัยอยู่ทางภาคใต้ของประเทศไทย ส่วนคำว่า อาตี-อาตีฮัน แปลว่า เล่นเป็นคนอาตี หรือก็คือ ชนเผ่าเอตาส ตำนานเล่าว่าในปี ค.ศ. 1212 เจ้าบอร์เนียว 10 คนพาราษฎรหนีการเบียดเบียนทางศาสนามาที่เกาะปาไนย์ของประเทศฟิลิปปินส์ ได้สร้างไมตรีกับชาวอาตีซึ่งอาศัยอยู่เดิมด้วยการจัดอาหารเลี้ยงดู เล่นดนตรี ใช้เขม่าละเลงหน้า และเต้นรำไปตามถนน ด้วยเหตุนี้ อาตี-อาตีฮันจึงกลายเป็นเทศกาลแห่งความสนุกสนานในปัจจุบัน คนในเมืองจะใช้เขม่าละเลงหน้า แล้วจัดขบวนเดินตีกลองตีฉาบเป็นเทศกาลที่คนทุกเพศทุกวัยมาร่วมกิจกรรม กิจกรรมหลักในช่วงเทศกาล คือ การแข่งขันเต้นรำพื้นเมือง และจะได้เห็นชาวบ้านพากันทาเนื้อตัวให้เป็นสีดำ แต่งกายด้วยเครื่องแต่งกายแบบชนเผ่าสีสันสดใสซึ่งจะทำขึ้นมาใหม่ทุกปีไม่ซ้ำกัน ออกมาเต้นระบำบนท้องถนน  สนุกสนานรื่นเริงไปตามจังหวะเสียงกลอง หากผู้ชมไม่ยืนชมอย่างสงบเสงี่ยมอยู่ที่ข้างทาง ก็อาจถูกชาวบ้านที่เข้าร่วมขบวนพาเหรดเต้นรำนี้นำสีหรือเขม่าดำ ๆ มาทาหน้าทาตาให้กลมกลืนไปกับคนท้องถิ่น เพราะใบหน้าที่เกลี้ยงเกลาหมดจด ถือเป็นข้อห้ามสำหรับเทศกาลอาตี-อาตีฮัน

อ้างอิง

กระปุกดอทคอม. (2555). ท่องเที่ยวตลอดปี กับเทศกาลท้องถิ่นจาก 15 เกาะทั่วโลก. https://bit.ly/3gpgpvE

ฟิลิปปินส์. (ม.ป.ป). https://bit.ly/3oqM5F5

วิทย์ บัณฑิตกุล. (2555). หนังสือชุดประชาคมอาเซียน: ฟิลิปปินส์. (หน้า 138-139).