ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์

หน้าแรก ย้อนกลับ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์

 

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์ 

ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง(โนรา) ประจำปี 2564

 

1.ประวัติ

         ผศ.ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์  เป็นชาวตำบลนาทวี อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา เกิดวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2502 ปัจจุบันอายุ 63 ปี เป็นบุตรลำดับที่ 5 จากพี่น้องทั้งหมด 10 คนของนายเพิ่ม นิคมรัตน์และนางสมนึก นิคมรัตน์ 

           ท่านมีความสนใจในศิลปะการรำโนรามาตั้งแต่วัยเด็กเนื่องจากคนรอบตัวต่างมีความเกี่ยวข้องและถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับโนราให้ท่านเสมอ เช่น โนราเลี่ยม หน่อรัก ผู้เป็นญาติฝ่ายมารดาได้พูดคุยเรื่องโนราให้ฟังอยู่เป็นประจำ, นายนอง สุวรรณรัตน์ ผู้เป็นร่างทรงตายายโนราที่ผศ.ธรรมนิตย์ได้ให้ความนับถือ จนกระทั่งในขณะที่ท่านเรียนอยู่ชั้นประถมศีกษาปีที่ 5 ในปี พ.ศ. 2511 ท่านได้มีโอกาสเรียนรู้การรำโนราจากท่านขุนอุปถัมภ์นรากร ณ โรงเรียนสตรีฝึกหัดครูสงขลาและ ผศ.สาโรจน์ นาคะวิโรจน์ ในปี พ.ศ. 2518 ณ วิทยาลัยครูสงขลาจนมีความรู้ความสามารถในศิลปะการแสดงโนราเป็นอย่างมาก ต่อมาท่านได้รับการครอบเทริดโดยโนราขุนอุปถัมภ์นรากรหรือ “โนราพุ่มเทวา” ผู้เป็นปรมาจารย์โนราแห่งภาคใต้ เป็นหลักฐานแสดงถึงความสามารถอันเปี่ยมล้นของท่านผศ.ธรรมนิตย์ เนื่องจากการที่จะได้รับการครอบเทริดโดยโนราขุนอุปถัมภ์นรากรนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องมีความสามารถในระดับสูงและยังถือเป็นเกียรติแก่ตัวผู้ได้รับครอบเทริดอีกด้วย นอกจากนี้ ท่านยังได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ ศาสตร์และศิลป์ทางด้านการแสดงมโนราห์แก่เยาวชนและผู้สนใจรุ่นแล้วรุ่นเล่าตั้งแต่ปี พ.ศ. 2528 จนถึงปัจจุบัน

           ท่านเป็นผู้มีความเสียสละ ทุ่มเท มุ่งมั่นและตั้งใจ จึงทำให้เป็นที่รู้จัก มีชื่อเสียงในวงกว้าง จนในเวลาต่อมาท่านก็ได้นำการแสดงโนราไปเผยแพร่สู่สายตาชาวโลกในระดับสากล ด้วยการร่ายรำบนเรือกอนโดลาในโอกาสเปิดนิทรรศการ “Spirit of NORA” ในงาน “Venice Biennale 2022” ณ เมืองเวนิส ประเทศอิตาลี ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 26 พฤษภาคม ถึง 3 กรกฎาคม พศ. 2565

2.การศึกษา

พ.ศ. 2515 : สำเร็จการศึกษาระดับประถมจากโรงเรียนบ้านนาทวี

พ.ศ. 2518 : สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมตอนต้น (ม.ศ.3) จากโรงเรียน

                    นาทวีวิทยาคม

พ.ศ. 2521 : สำเร็จการศึกษาระดับประกาศนียบัตรการศึกษาขั้นต้น (ปกศ.) 

                    จากวิทยาลัยครูสงขลา

พ.ศ. 2522 : ได้รับประกาศนียบัตรครูพิเศษมัธยม (พ.ม.)

พ.ศ. 2531 : สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี การประถมศึกษา 

                    มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตสงขลา (กศ.บ.)

พ.ศ. 2540 : สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโท ศศ.ม. สาขานาฏศิลป์ไทย 

                    คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ศศ.ม.) 

3.การทำงาน

พ.ศ. 2522 - 2524:    ดำรงตำแหน่งครู ณ โรงเรียนวัดใสประดู่ จังหวัดพัทลุง 

พ.ศ. 2525 - 2535:    ดำรงตำแหน่งครู ณ โรงเรียนบ้านกระทิง จังหวัดสงขลา        

พ.ศ. 2535 - 2537:    ดำรงตำแหน่งครู ณ โรงเรียนสาธิตสถาบันราชภัฏสงขลา

พ.ศ. 2538 - 2545:    เป็นผู้ร่วมฝึกซ้อมคณะโนราและนำคณะโนรารำถวายต้อนรับ    

                                  สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตื์ พระบรมราชินีนาถพระบรมราชชนนีพันปีหลวง 

พ.ศ. 2539 - 2545:    เป็นกรรมการและผู้ฝึกสอนโนราให้แก่นักศึกษาภายใต้

                                  โครงการสืบสานวัฒนธรรมทักษิณ

พ.ศ. 2540 - 2546:    ดำรงตำแหน่งอาจารย์ ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา   

                                  ในสาขานาฏศิลป์และการละคร 

พ.ศ. 2546 - ปัจจุบัน: ดำรงตำแหน่งอาจารย์ ณ มหาวิทยาลัยทักษิณ  

                                  วิทยาเขตสงขลา คณะศิลปกรรมศาสตร์ สาขาวิชาศิลปะการแสดง

                                  จนถึงปัจจุบัน

4.รางวัล

พ.ศ. 2534:   รางวัลบุคคลดีเด่นด้านวัฒนธรรม สโมสรไลออนส์ อำเภอ 

                     นาทวี จังหวัดสงขลา

พ.ศ. 2535:   บุคคลตัวอย่างด้านศิลปวัฒนธรรม กองทุนส่งเสริมศิลปะและ

                     วัฒนธรรม อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา

พ.ศ. 2541:   รางวัลสื่อพื้นบ้านเพื่อเยาวชน

พ.ศ. 2547:   รางวัลพระสิทธิธาดาทองคำ

พ.ศ. 2555:   รางวัลราชมงคลสรรเสริญ

 พ.ศ. 2559:   รางวัลศิลปินดีเด่นจังหวัดสงขลา

 พ.ศ. 2560:   รางวัลเพชรสยาม

 พ.ศ. 2561:   รางวัลปราชญ์ไทยภาคใต้

 พ.ศ. 2562:   รางวัลบุคคลเกียรติยศ มูลนิธิโกมลคีมทอง สาขาอนุรักษ์ศิลป- 

                      วัฒนธรรม

 พ.ศ. 2564:   ได้รับการยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (โนรา)

ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์ (สัมภาษณ์, 13 กุมภาพันธ์ 2566)

HATYAI FOCUS. (2565). อ.ธรรมนิตย์ 40 ปีกับการสอนมโนรา ศิลปะการแสดงพื้นบ้านของภาคใต้. https://bit.ly/3IcEbIK

แชร์ 4047 ผู้ชม

ศิลปินแห่งชาติ

องค์ความรู้