หน้าแรก ย้อนกลับ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง(โนรา) ประจำปี 2564
1.ประวัติ |
ผศ.ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์ เป็นชาวตำบลนาทวี อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา เกิดวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2502 ปัจจุบันอายุ 63 ปี เป็นบุตรลำดับที่ 5 จากพี่น้องทั้งหมด 10 คนของนายเพิ่ม นิคมรัตน์และนางสมนึก นิคมรัตน์ ท่านมีความสนใจในศิลปะการรำโนรามาตั้งแต่วัยเด็กเนื่องจากคนรอบตัวต่างมีความเกี่ยวข้องและถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับโนราให้ท่านเสมอ เช่น โนราเลี่ยม หน่อรัก ผู้เป็นญาติฝ่ายมารดาได้พูดคุยเรื่องโนราให้ฟังอยู่เป็นประจำ, นายนอง สุวรรณรัตน์ ผู้เป็นร่างทรงตายายโนราที่ผศ.ธรรมนิตย์ได้ให้ความนับถือ จนกระทั่งในขณะที่ท่านเรียนอยู่ชั้นประถมศีกษาปีที่ 5 ในปี พ.ศ. 2511 ท่านได้มีโอกาสเรียนรู้การรำโนราจากท่านขุนอุปถัมภ์นรากร ณ โรงเรียนสตรีฝึกหัดครูสงขลาและ ผศ.สาโรจน์ นาคะวิโรจน์ ในปี พ.ศ. 2518 ณ วิทยาลัยครูสงขลาจนมีความรู้ความสามารถในศิลปะการแสดงโนราเป็นอย่างมาก ต่อมาท่านได้รับการครอบเทริดโดยโนราขุนอุปถัมภ์นรากรหรือ “โนราพุ่มเทวา” ผู้เป็นปรมาจารย์โนราแห่งภาคใต้ เป็นหลักฐานแสดงถึงความสามารถอันเปี่ยมล้นของท่านผศ.ธรรมนิตย์ เนื่องจากการที่จะได้รับการครอบเทริดโดยโนราขุนอุปถัมภ์นรากรนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องมีความสามารถในระดับสูงและยังถือเป็นเกียรติแก่ตัวผู้ได้รับครอบเทริดอีกด้วย นอกจากนี้ ท่านยังได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ ศาสตร์และศิลป์ทางด้านการแสดงมโนราห์แก่เยาวชนและผู้สนใจรุ่นแล้วรุ่นเล่าตั้งแต่ปี พ.ศ. 2528 จนถึงปัจจุบัน ท่านเป็นผู้มีความเสียสละ ทุ่มเท มุ่งมั่นและตั้งใจ จึงทำให้เป็นที่รู้จัก มีชื่อเสียงในวงกว้าง จนในเวลาต่อมาท่านก็ได้นำการแสดงโนราไปเผยแพร่สู่สายตาชาวโลกในระดับสากล ด้วยการร่ายรำบนเรือกอนโดลาในโอกาสเปิดนิทรรศการ “Spirit of NORA” ในงาน “Venice Biennale 2022” ณ เมืองเวนิส ประเทศอิตาลี ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 26 พฤษภาคม ถึง 3 กรกฎาคม พศ. 2565 |
2.การศึกษา |
พ.ศ. 2515 : สำเร็จการศึกษาระดับประถมจากโรงเรียนบ้านนาทวี พ.ศ. 2518 : สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมตอนต้น (ม.ศ.3) จากโรงเรียน นาทวีวิทยาคม พ.ศ. 2521 : สำเร็จการศึกษาระดับประกาศนียบัตรการศึกษาขั้นต้น (ปกศ.) จากวิทยาลัยครูสงขลา พ.ศ. 2522 : ได้รับประกาศนียบัตรครูพิเศษมัธยม (พ.ม.) พ.ศ. 2531 : สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี การประถมศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตสงขลา (กศ.บ.) พ.ศ. 2540 : สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโท ศศ.ม. สาขานาฏศิลป์ไทย คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ศศ.ม.) |
3.การทำงาน |
พ.ศ. 2522 - 2524: ดำรงตำแหน่งครู ณ โรงเรียนวัดใสประดู่ จังหวัดพัทลุง พ.ศ. 2525 - 2535: ดำรงตำแหน่งครู ณ โรงเรียนบ้านกระทิง จังหวัดสงขลา พ.ศ. 2535 - 2537: ดำรงตำแหน่งครู ณ โรงเรียนสาธิตสถาบันราชภัฏสงขลา พ.ศ. 2538 - 2545: เป็นผู้ร่วมฝึกซ้อมคณะโนราและนำคณะโนรารำถวายต้อนรับ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตื์ พระบรมราชินีนาถพระบรมราชชนนีพันปีหลวง พ.ศ. 2539 - 2545: เป็นกรรมการและผู้ฝึกสอนโนราให้แก่นักศึกษาภายใต้ โครงการสืบสานวัฒนธรรมทักษิณ พ.ศ. 2540 - 2546: ดำรงตำแหน่งอาจารย์ ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ในสาขานาฏศิลป์และการละคร พ.ศ. 2546 - ปัจจุบัน: ดำรงตำแหน่งอาจารย์ ณ มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตสงขลา คณะศิลปกรรมศาสตร์ สาขาวิชาศิลปะการแสดง จนถึงปัจจุบัน |
4.รางวัล |
พ.ศ. 2534: รางวัลบุคคลดีเด่นด้านวัฒนธรรม สโมสรไลออนส์ อำเภอ นาทวี จังหวัดสงขลา พ.ศ. 2535: บุคคลตัวอย่างด้านศิลปวัฒนธรรม กองทุนส่งเสริมศิลปะและ วัฒนธรรม อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา พ.ศ. 2541: รางวัลสื่อพื้นบ้านเพื่อเยาวชน พ.ศ. 2547: รางวัลพระสิทธิธาดาทองคำ พ.ศ. 2555: รางวัลราชมงคลสรรเสริญ พ.ศ. 2559: รางวัลศิลปินดีเด่นจังหวัดสงขลา พ.ศ. 2560: รางวัลเพชรสยาม พ.ศ. 2561: รางวัลปราชญ์ไทยภาคใต้ พ.ศ. 2562: รางวัลบุคคลเกียรติยศ มูลนิธิโกมลคีมทอง สาขาอนุรักษ์ศิลป- วัฒนธรรม พ.ศ. 2564: ได้รับการยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (โนรา) |
ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์ (สัมภาษณ์, 13 กุมภาพันธ์ 2566)
HATYAI FOCUS. (2565). อ.ธรรมนิตย์ 40 ปีกับการสอนมโนรา ศิลปะการแสดงพื้นบ้านของภาคใต้. https://bit.ly/3IcEbIK
แชร์ 4047 ผู้ชม